In de eerste graad van de lagere school is er veel aandacht voor leestechniek, zodat leerlingen correct en vloeiend leren lezen: steeds langere en complexere woorden en zinnen, met een grotere leesboog (daarom hardop verklanken en bijwijzen afbouwen). Leerlingen moeten ook voldoende vlot kunnen lezen om teksten voor hun leeftijd te kunnen begrijpen. Dat technisch leesproces is voor heel wat leerlingen niet afgerond na de eerste graad.

Aandacht voor technisch lezen tijdens begrijpend lezen.

Als leerlingen tijdens het stil begrijpend lezen van een tekst bepaalde woorden niet kunnen ontcijferen, is dat een aanleiding om op technisch vlak ondersteuning te bieden. De buur kan even worden ingeschakeld (‘Zeg, wat staat hier?’ Of: ‘hoe lees je dat woord?’) of de leerkracht helpt verklanken.

Tijdens het inleidende gesprek over een leestekst, bij het oproepen van de voorkennis over het onderwerp en de vragen die leerlingen zich daarover stellen, kunnen enkele belangrijke struikelwoorden op het bord genoteerd en kort besproken worden.

Bij langere leesteksten kan je er als leerkracht voor kiezen om het eerste stukje voor te lezen, terwijl de leerlingen luisterlezen. Let er in dat geval op dat de leerlingen effectief meevolgen in de tekst. Daarna lezen ze zelf in stilte verder, met het concrete leesdoel voor ogen.

Het is echter geen goed idee om leerlingen tijdens lessen begrijpend lezen om de beurt een stukje van de tekst hardop te laten lezen. Daarover lees je hier meer.

Aandacht voor technisch lezen tijdens vrij lezen

Tijdens vrij lezen maken leerlingen, vaak ongemerkt, heel wat leeskilometers, wat ook hun leestechniek ten goede komt. Op die momenten kan je tijd maken om samen te lezen met leerlingen die moeite hebben met technisch lezen. Je vraagt de leerling om een leuk, interessant stukje uit zijn gekozen boek voor te lezen aan jou of jullie lezen elk om de beurt een stukje voor aan elkaar.

Leerlingen kunnen tijdens momenten vrij lezen ook luisterlezen met een hoofdtelefoon. Belangrijk blijft dat ze inspraak hebben in de keuze van de tekst, zodat het leesplezier niet verloren gaat.

Expliciete aandacht voor technisch lezen

Lessen technisch lezen in taalmethodes voor de tweede graad zijn gericht op moeilijke woorden en op teksten nauwkeurig, vlot en vloeiend leren lezen. In de derde graad ligt het accent op expressief lezen. Daarnaast nemen schoolteams vaak nog andere, veelal klasoverschrijdende initiatieven om de technische leesvaardigheid van de leerlingen te bevorderen.

Ook voor technisch lezen is het belangrijk om als schoolteam te onderzoeken of de lessen uit de taalmethode en de aanvullende initiatieven voldoende krachtig, effectief en motiverend zijn. Durf ook hier veranderingen door te voeren. Leerkrachten uit onze leergemeenschappen hebben bijvoorbeeld positieve ervaringen met theaterlezen, een leesvorm waarbij twee (of meer) lezers samen grappige, leuke dialogen hardop lezen vanuit verschillende personages. Na een aantal keren oefenen, volgt er een leesvoorstelling voor de klas.