Schoolteams die hun leesbeleid willen versterken, maken een beginanalyse. Ze starten met het opmaken van een stand van zaken. Daarvoor stellen ze zich vragen als:

• Hoe is het gesteld met de leesvaardigheid van onze leerlingen?
• Hoe bevorderen we die leesvaardigheid? Hoe pakken we de lessen begrijpend lezen aan?
• Hoe werken we als team aan een leerlijn voor begrijpend lezen? Hoe evalueren we leesvaardigheid? Wat zijn onze sterktes en waar kan (of moet) het beter?

In ons project namen de kernteams lezen van de deelnemende scholen (directie, zorgcoördinator en twee klasleerkrachten) het leesbeleid van hun eigen school onder de loep. Om een correct en ruim beeld te krijgen van wat een sterk leesbeleid omvat, hanteerden ze daarbij de criteria van de onderwijsinspectie voor kwaliteitsvol leesonderwijs, waarin zowel het schoolniveau als het klasniveau is opgenomen. Ook gebruikten ze de resultaten uit een leerkrachtenbevraging over begrijpend lezen bij alle collega’s. Op die manier wordt elk teamlid van bij de start betrokken bij het leesbeleid en ontstaat een realistisch beeld van waar de school effectief staat. Daarnaast kan de beginanalyse verrijkt worden met de resultaten van de leerlingen op testen begrijpend lezen, met een leerlingenbevraging rond lezen, met een analyse van wat er op schoolniveau gebeurt ...

De kernteams bakenden een top-3 af van sterktes en van uitdagingen voor hun leesonderwijs op school en in de klas. Het waarderen en borgen van wat goed loopt op school is immers even belangrijk als het aanpakken van uitdagingen. Via een analyse-instrument koppelden de kernteams hun sterktes en uitdagingen op klas- en schoolniveau aan belangrijke criteria voor verandering: visie, skills, motivatie, middelen en acties. Door dit alles visueel voor te stellen zagen de kernteams duidelijker waarop ze precies konden inzetten en welke sterktes hen hierbij konden helpen. De prioriteiten voor de verdere uitwerking van hun leesbeleidsplan, met concrete doelstellingen en acties, werden helder.

• Zo stelden sommige kernteams vast dat er veel motivatie aanwezig was in het team en dat er veel acties rond leesbevordering opgezet werden, maar dat de skills om deze acties te evalueren in het licht van het bevorderen van de leesvaardigheid en de middelen daartoe nog ontbraken.
• Andere kernteams stelden vast dat ze echt werk moeten maken van een gezamenlijke visie op lezen om tot gelijkgerichte acties te kunnen komen en de handleiding wat los te kunnen laten. Door binnen het team open te overleggen en concreet aan de slag te gaan rond de vijf sleutels willen ze stappen vooruitzetten.
• Kernteams van scholen die al langer werken rond begrijpend lezen, stelden vast dat hun volgende stap draait rond het uitbouwen van een leerlijn lezen (met extra aandacht voor leesstrategieën), van in het kleuteronderwijs tot het zesde leerjaar.   
  

Op deze manier is een analyse van de beginsituatie een motor voor relevante en effectieve acties rond begrijpend op school, gekoppeld aan de duidelijke doelstellingen op leerling-, leerkracht- en schoolniveau.