Hoe werken we in de professionele leergemeenschap (PLG)?

Een vaste groep gemotiveerde leerkrachten van verschillende basisscholen komt doorheen het schooljaar een viertal middagen samen in de eigen regio, met als gemeenschappelijke focus: hoe kunnen we ons onderwijs begrijpend lezen versterken?


De groepen zijn bewust klein gehouden om een echte leergemeenschap te kunnen vormen waarin leerkrachten vlot ervaringen en ideeën met elkaar kunnen delen.


Concreet bestaan onze drie leergemeenschappen uit 10 tot 15 leerkrachten van een zestal verschillende lagere scholen: van elke school nemen twee collega’s deel, meestal een leerkracht van de tweede graad en een leerkracht van de derde graad. Twee taalcollega’s van UCLL begeleiden het proces en zorgen mee voor gespreksstof.

Een bijeenkomst van de leergemeenschap ‘Lezen met begrip’ (van 13.30 u. tot 16.00 u.) verloopt als volgt:


  1. Na de inlooptijd met ruimte voor informele gesprekken, starten we met een korte uitwisseling in de groep. Bijvoorbeeld: een boekentopper uit de eigen klas delen of kort vertellen over een uitgeprobeerde actie in de eigen klas of school. 
  2. Vervolgens geven we input uit recent onderzoek en gaan we in gesprek over de gezamenlijk gekozen focus van die bijeenkomst. Bijvoorbeeld: ‘krachtig werken aan leesstrategieën’ of ‘een motiverend leesdoel bij een tekst bepalen’. De bedoeling is om vanuit die input in de volgende fase samen iets te ontwikkelen.
  3. Tijdens het tweede deel van de bijeenkomst gaan we in duo’s of deelgroepjes samen ontwerpen. Bijvoorbeeld: een bestaande leesles uit de taalmethode kritisch onderzoeken en versterken vanuit de vijf sleutels voor effectief leesonderwijs, met extra aandacht voor leesstrategieën. Of nog: samen zelf een les begrijpend lezen ontwerpen vanuit een interessante informatieve tekst voor wereldoriëntatie, met aandacht voor het formuleren van een motiverend leesdoel voor de leerlingen.
  4. In de ontwerpfase duiken onvoorziene vragen en problemen op die via interactie leiden tot diepgaander begrip van belangrijke vakdidactische principes. 
  5. Elke bijeenkomst wordt afgerond met een terugblik en een vooruitblik: we spreken af wat de leerkrachten tussentijds in hun eigen school willen ondernemen en bepalen samen de focus voor de volgende bijeenkomst. Via een beknopte exit card wordt de bijeenkomst zelf geëvalueerd.


Enkele uitdagingen bij deze aanpak:


  • In onze leergemeenschappen laten we deelnemers hun eigen expertise delen en voorzien we als begeleiders ook expliciet input om over in gesprek te gaan, onder meer over wat volgens recent onderzoek rond begrijpend lezen echt werkt. Zo kunnen we in de leergemeenschap vanuit een gelijkgerichte visie samenwerken, elkaar inspireren en samen oplossingen bedenken voor ervaren moeilijkheden. Het is een uitdaging om die inputfase kort en krachtig te houden, zodat er voldoende ruimte overblijft om samen iets te ontwerpen.
  • Tijdens de live bijeenkomsten werken we steeds met een boekentafel met inspirerende boeken voor in de klas en boeken over leesonderwijs, aansluitend bij de focus van de leergemeenschap. We onderzoeken hoe we de boekentafel binnen de beschikbare tijd krachtiger kunnen inzetten.