Hoe ontwerpen we stap-voor-stap een leesbeleid?

Bij het ontwerpen van een leesbeleid starten scholen met het opmaken van een stand van zaken. Ze brengen de leesvaardigheid van de leerlingen in kaart. Daarnaast is het belangrijk om ook een beeld te krijgen van het onderwijs en de didactiek: hoe pakken leerkrachten begrijpend lezen aan in hun klas? Welke keuzes maken ze? In het project Lezen met begrip werkten we met een vragenlijst voor de leerkrachten en leerlingen en met een methode-onafhankelijke leestoets voor de leerlingen.

 
Vanuit een analyse van deze resultaten worden
doelstellingen op leerling-, klas- en teamniveau opgesteld. Dit gebeurt in eerste instantie door een kernteam lezen, maar het voorstel wordt gedeeld met het hele schoolteam. Zo ontstaat er een gedeelde verantwoordelijkheid en een urgentiebesef in het team. Aan deze doelstellingen worden een aantal goedgekozen, sterke en haalbare acties gekoppeld, die aan een concreet tijdspad worden gekoppeld (bv. op jaarbasis). De acties en doelstellingen zijn op elkaar afgestemd en vertrekken vanuit een gedragen visie op begrijpend lezen.


De leerkrachten engageren zich om de
acties uit te voeren en het team komt regelmatig samen voor overleg. Tijdens dit overleg staat het samen leren voorop: wat waren de resultaten van de acties? Hoe is alles verlopen? Wat moet eventueel worden bijgestuurd? Samen reflecteren over de leesdidactiek, de volgehouden acties en hun effecten voedt de schoolbrede visie op begrijpend lezen en maakt het schoolteam sterker.


Het kernteam speelt een centrale rol in het
evalueren van het proces van het leesbeleid en het effect ervan. Sommige acties krijgen een vaste plaats in het leesonderwijs van de school, andere acties worden bijgestuurd of zelfs afgevoerd. Ook deze analyse wordt gedeeld met alle betrokkenen, zodat er een gezamenlijke blik op de toekomst kan ontstaan en gezamenlijke inspanningen kunnen beginnen renderen. Inspanningen, vooruitgang en successen waarderen, houdt de motivatie van het team hoog. 


Zo maakt een schoolteam de cirkel rond en komt er ruimte voor duurzame verankering van gezamenlijke initiatieven op school.

Onderstaand schema, ontleend aan het Centrum voor Taal en Onderwijs, stelt het proces van het ontwikkelen en uitvoeren van een leesbeleid voor als een cirkel met verschillende stappen, met in de kern de schoolvisie op 'lezen met begrip' als centraal gegeven.